Hoe het ministerie van Volksgezondheid en RIVM de gevaren van AstraZeneca bewust verdoezelden

Maandenlang kregen Nederlanders het coronavaccin van AstraZeneca toegediend. Toen duidelijk werd dat het vaccin voor ernstige bijwerkingen kan zorgen, verkozen de overheidsinstituten het belang van de vaccinatiebereidheid boven de volksgezondheid, schrijft De Andere Krant op basis van een analyse van data-analist Cees van den Bos op Substack.

Eerder liet Van den Bos een vrijgegeven Wob-document zien waaruit blijkt dat het RIVM al op 29 januari 2021 afwijkingen aantrof in twee flesjes van AstraZeneca. Het EMA en de fabrikant waren op de hoogte gesteld. “Had de prikbonanza met AstraZeneca niet onmiddellijk gestaakt moeten worden?” vroeg Van den Bos.

Toen bleek dat het AstraZeneca-vaccin weinig doet om de transmissie van het coronavirus te voorkomen bij ouderen, stelde een team van gedragsdeskundigen en communicatie-experts dat de Gezondheidsraad daar ‘niets over mag schrijven’. In plaats daarvan moest zij ‘de loftrompet steken over B/P’ (BioNTech/Pfizer).

Verdeel vaccinatie over minimaal twee dagen

Toen Zuid-Afrika stopte met AstraZeneca concludeerde het RIVM: ‘Ook bij iets mindere bescherming is doorgaan met vaccineren van het grootste belang’.

Er circuleerde ook een e-mail binnen het RIVM met als onderwerp ‘alarmerend bericht bijwerkingen AstraZeneca’. Het bleek dat bij diverse huisartsenpraktijken veel ziekmeldingen binnenkwamen na vaccinatie van personeelsleden. De oplossing: ‘verdeel vaccinatie van personeel over minimaal twee dagen in verband met ziekmeldingen de dag na vaccinatie’.

Het RIVM zocht ondertussen naar ‘mogelijkheden om de reputatie van AstraZeneca te verbeteren en daarmee het effect ervan op de vaccinatiebereidheid zo klein mogelijk te houden’. Denk aan: artikelen in de media of het aanschrijven van (huis)artsen.

Beeldvorming ‘kenteren’

Hoe eerder we de beeldvorming ‘kenteren’ hoe beter, schreef een medewerker van het RIVM.

Op 11 maart 2021, de dag dat meerdere landen stopten met AstraZeneca, schoof Olaf Dekkers van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) aan bij Nieuwsuur om te vertellen dat ‘alleen in het meest extreme geval’ een vaccin van de markt wordt gehaald. Nederland gaat door met AstraZeneca, liet hij weten.

Voorraad wegprikken

Achter de schermen had het ministerie van Volksgezondheid al het besluit genomen om te stoppen, maar de voorraad moest eerst nog worden weggeprikt.

Pas op 20 oktober 2021 maakte de GGD definitief bekend te stoppen met AstraZeneca. Saillant detail: vier Nederlandse ministers tekenden op 7 juli 2020 een contract met de vaccinmaker.